Wat kost het?

Veranderingen in de begroting

Taakveld 6.1. Samenkracht en Burgerparticipatie: sociale basis Stips
Met de noodzakelijke investeringen bij de Stips naar aanleiding van de bevindingen van de Rekenkamer (uitbreiding werkbegeleiding en investeringen in de huisvesting) is een tekort van € 288.000 ontstaan. Hiervoor is geen structurele dekking.

Taakveld 6.1 Samenkracht en Burgerparticipatie: voorzieningen sociale basis overig

Op tal van plekken in de stad is geïnvesteerd in laagdrempelige vormen van ontmoeten en dagbesteding: dichtbij, laagdrempelig en inclusief (mix van mensen met en zonder beperking). Hiermee is de instroom in duurdere maatwerkvoorzieningen voorkomen of uitgesteld en hebben we de ondersteuning genormaliseerd. Over het versterken van al deze voorzieningen heeft in de afgelopen 2 jaar besluitvorming plaatsgevonden, waarbij telkens incidenteel dekking is gevonden binnen het programma. Vanaf 2022 voegen we hiervoor structureel middelen toe aan het programma.

Taakveld 6.1 Samenkracht en Burgerparticipatie: mantelzorgcompliment

Het stimuleren van mantelzorg, is een mooi voorbeeld van het verleggen van zorg naar een lager niveau in de zorgketen. Investeren in mantelzorg is het voorkomen van andere, kostbaardere vormen van zorg. Van het budget voor een waarderingsbijdrage van € 200 voor iedere mantelzorger, ‘het mantelzorgcompliment’, is de afgelopen jaren steeds meer gebruik gemaakt, waardoor het budget niet meer toereikend is. We voeren hiermee de raadsmotie ‘Zorg voor mantelzorgers’ uit.

Taakveld 6.1 Samenkracht en Burgerparticipatie: extra welzijnsinzet in alle stadsdelen

In 2 pilotwijken (Lindenholt en Nijmegen Zuid) is extra welzijnsinzet gedaan in het kader van de proef met de brede basisteams. De uitrol van deze extra inzet met de start van de buurteams volwassenen over alle stadsdelen, brengt € 450.000 aan kosten met zich mee vanaf 2022.

Versterking gemeentelijke regie op het sociaal domein (informatie gestuurd werken, aanpak sociale fraude,  meer focus op beleidsrealisatie sociale basis)
De afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling moet naast beleidsontwikkeling, meer focus gaan leggen op beleidsrealisatie. Tevens bleek uit een benchmark dat de formatie van de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling zo’n 15 FTE onder het landelijk gemiddelde voor gemeenten van vergelijkbare omvang ligt. We willen de sturende rol vanuit de gemeente versterken op de volgende punten:
De ontwikkeling naar informatiegestuurd werken in het algemeen en die van de dashboards in het bijzonder, hebben inmiddels geleid tot een niet weg te denken sturingsinstrumentarium, om aan kostenbeheersing op het complexe en dynamische terrein van zorg en welzijn. Doorontwikkeling van de dashboards is noodzakelijk om de ontwikkelingen in Nijmegen goed te kunnen monitoren en bij te sturen waar nodig. Deze ontwikkeling moet uit de pioniersfase komen en structureel worden georganiseerd. Daarvoor is minimaal 2 FTE extra nodig (€183.000).
Met de nieuwe verantwoordelijkheden die de gemeenten in 2015 hebben gekregen, is de focus gelegd op het maken van afspraken met zorgaanbieders. Onvoldoende aandacht is daarbij geweest voor het toezien op deze afspraken en het bijsturen (handhaven) indien nodig. Daardoor is zorgfraude een noemenswaardig probleem geworden. Dit probleem wordt overal in het land gesignaleerd. De afgelopen jaren komen dan ook veel signalen bij het daarvoor ingerichte regionaal meldpunt binnen. Onze toezicht en handhavingsketen is echter onvoldoende toegerust om deze signalen adequaat op te pakken en over te gaan op handhaving waar nodig. Daarvoor zijn 3 FTE’s extra nodig (€274.000).
We gaan de sturing op de sociale basis anders organiseren. Gecontracteerde instellingen zijn niet meer zelfstandig verantwoordelijk voor een taak, maar leveren een bijdrage (veelal in de vorm van gekwalificeerd personeel met een helder mandaat) aan het oppakken van de vraagstukken die in een stadsdeel spelen. De gemeente krijgt daarmee meer een regierol om het samenspel tussen professionals op stadsdeelniveau goed te laten verlopen. Daarvoor zijn 4 FTE’s extra nodig (€366.000).

De bovengenoemde punten hebben allemaal betrekking op de (bij)sturing van het sociaal domein. De relatie tussen de beleidsbepaling door het bestuur en de uitvoering daarvan in de stad moet versterkt worden.

In het erratum, d.d. 19 oktober 2021, is een correctie opgenomen op bovenstaande tekst.

Taakveld 6.6 Maatwerkvoorzieningen
Op dit taakveld ontstaat vanaf 2022 een structureel tekort op Wmo hulpmiddelen. Het tekort wordt veroorzaakt door sterk gestegen tarieven voor hulpmiddelen. Dit is via een aanbesteding verlopen en kent een prijsstijging van 30%. Daarnaast is binnen dit taakveld sprake van een sterk toenemende vraag naar vraagafhankelijk vervoer en valt de provinciale subsidie weg op dit onderdeel.

Taakveld 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+
Maatwerkdienstverlening 18+ is te splitsen in twee delen: ambulante begeleiding en huishoudelijke hulp. Voor het onderdeel ambulante begeleiding worden tekorten verwacht voor 2022 en 2023. Dit als gevolg van een sterke tariefstijging voor specialistische begeleiding en het wegvallen van extra middelen. Vanaf 2024 verwachten we een kostenbesparing door de invoering van de buurtteams. Tegelijkertijd zien we voor het onderdeel huishoudelijke hulp een duidelijke stijging van de kosten. Dit door gestegen tarieven en een toenemende vraag. Vanaf 2024 verwachten we deze vooralsnog op te kunnen vangen binnen de begroting.

Taakveld 7.1 Volksgezondheid tekort indexering GGD
In  de gemeentebegroting en in de GGD-begroting worden verschillende indexeringspercentages gehanteerd. De GGD begroting 2022 is conform de BRN richtlijnen geïndexeerd, de begroting van Nijmegen volgens de gemeentelijke richtlijnen. In de jaren 2020 t/m 2022 zijn deze indexeringspercentages niet aan elkaar gelijk: de  BRN-percentages waren in deze jaren hoger; in 2020  0,64% , in 2021 2,63% en in 2022 1,83%. . Dit zorgt voor tekorten van resp. € 48.000 en €  207.000 en € 41.000  in de gemeentebegroting, in totaal € 296.000 vanaf 2022.

Taakveld 7.1 Volksgezondheid tekort bedrijfsvoering GGD
Uit de vastgestelde begroting 2022 van de GGD is gebleken dat verbouwing van het consultatiebureau Thermion leidt tot hogere huurkosten van € 31.000.  Daarnaast is ook de huisvesting van de overige consultatiebureaus € 15.000 duurder geworden. Beide zaken zijn nog niet in de gemeentebegroting opgenomen en zijn structureel.
Daarnaast krijgt Nijmegen in 2022 op basis van de inwoneraantallen € 30.000 minder doorbelast voor het uniforme deel van de GGD. En wordt het geraamde/beschikbare  budget voor de nieuwe huisvesting GGD met 1 jaar doorgeschoven, wat een a-structureel voordeel in 2022 oplevert van € 32.000.  Dit resulteert voor 2022 in een plus van € 15.000 en vanaf 2023 een tekort van € 16.000

Taakveld 7.1. Nieuwe activiteiten GGD, onderdeel van het uniforme deel
In de vastgestelde begroting 2022 van de GGD is voor informatieveiligheid € 27.000 extra opgenomen. Dit is voor het uitvoeren van en toezien op het informatieveiligheidsbeleid  en om de wettelijke verplichte Chief Information Security Officer (CISO) aan te stellen. Daarnaast is er een bedrag van € 55.000 opgenomen voor data- en informatie gestuurd werken. Dit omdat er vanuit gemeenten een groeiende vraag is aan informatie en duiding van data om bij te dragen aan het oplossen van maatschappelijke opgaven en voor het op te stellen van het lokale gezondheidsbeleid. Beide bedragen zijn structureel.

Knelpunten jeugd
Er is sprake van een prognose van een structureel tekort op jeugdhulp van circa  8,9 miljoen euro (gebaseerd op realisatie 2020) aflopend naar 8,7 miljoen euro. Het betreft hier een realistische prognose op basis van de huidige realisatie in de praktijk, met inbegrip van de corona-effecten en de interventies waarop gestuurd wordt. Wel is er nog sprake van onzekerheden door rijksmaatregelen zoals bijv. de effecten van de invoering van het woonplaatsbeginsel Jeugd. Dit nemen wij mee in ons risicoprofiel.

Inboeken beperken reikwijdte jeugdwet en regionalisering
Landelijk wordt uitgegaan van een mogelijke besparing die gekoppeld wordt aan het begrenzen van de jeugdhulpplicht en het van rijkswege opleggen van bijvoorbeeld centrumgemeenteconstructie aan gemeenten.
Het is echter nog onduidelijk of het rijk een dergelijke wetswijziging gaat doorvoeren. Vooruitlopend op de besluitvorming door het rijk houden we al wel rekening met een financieel effect hiervan. Het realiseren van deze maatregel is alleen mogelijk indien het rijk tijdig de wetgeving aanpast. Met de invoering van de buurtteams zetten we al wel een belangrijke stap op weg naar normalisering van de toegang naar jeugdhulp.

Maatregelen inboeken Nijmeegse inschatting alle jaren
Vanaf 2022 ontvangen we een aanvullende uitkering jeugdhulp van het rijk, verminderd met een aantal maatregelen. Het is nog onzeker hoe de hieraan gekoppelde ontwikkelagenda eruit gaat zien en wat de structurele impact hiervan gaat zijn op de structurele omvang van de middelen. Vooralsnog vertalen we de maatregelen van het rijk naar de Nijmeegse situatie vanaf 2023. Bij de begrotingsvoorbereiding 2023 beoordelen we op basis van de dan geldende inzichten of het inboeken van de kostenbesparing voor 2023 en 2024 als gevolg van de landelijk voorgestelde maatregelen in Nijmegen realistisch is.

Voordelen beschermd wonen
Over de financiering van beschermd wonen en maatschappelijke opvang hebben we met de regiogemeenten afspraken gemaakt. Per 2023 zal de integratie-uitkering in zijn geheel ter beschikking worden gesteld aan regionale taken en het eventuele overschot (regionale kosten minus de IU) zal naar rato over de regio worden verdeeld. Hetzelfde geldt voor een eventueel tekort. Tegelijkertijd gaat Nijmegen per 2023 ook ‘eigen’ middelen (niet zijnde de IU) voor beschermd wonen ontvangen. Ook deze staan in principe ter beschikking voor de regionale taken.

We voorzien evengoed – voor 2022 en daarna – een overschot op beschermd wonen doordat we de kosten fors hebben weten terug te dringen en de inkomsten de afgelopen jaren (licht) zijn gestegen. Dit overschot is echter omgeven door grote onzekerheden zoals (per 2021 en verder) de uitname voor de Wet langdurige zorg (Wlz), de overgang van een grote groep cliënten naar de Wlz, de effecten van de invoering van het objectieve verdeelmodel (per 2023) en de gelijktijdige decentralisatie van de middelen voor beschermd wonen, van centrumgemeenten naar alle gemeenten. Concreet betekent dit dat de geprognosticeerde voordelen op beschermd wonen heel anders kunnen uitpakken.

Taakmutaties, DU en IU Gemeentefonds (alleen de nieuwe onderdelen zijn toegelicht):

7.1. Rijksvaccinatieprogramma meningokokken
Met ingang van 1 januari 2021 is de uitvoering van de vaccinatie tegen meningokokken (MenACWY) overgedragen aan de gemeenten. De daarmee gemoeide middelen worden toegevoegd aan de reeds eerder overgehevelde middelen voor de uitvoering van het rijksvaccinatieprogramma (RVP).  De uitvoering gebeurt door de GGD en deze kosten maken onderdeel uit van de begroting van de GGD 2022 die in juli 2021 vastgesteld wordt.

7.1. Prenataal huisbezoek door JGZ

Vanaf 2022 zijn middelen aan de algemene uitkering toegevoegd voor de uitvoering van het wetsvoorstel ‘Prenataal huisbezoek door de jeugdgezondheidszorg (PHB JGZ). Naar verwachting treedt het wetsvoorstel op 1 januari 2022 in werking. Met dit wetsvoorstel krijgen gemeenten de taak een prenataal huisbezoek aan te bieden aan zwangere vrouwen en/of hun gezinnen in een kwetsbare situatie. De gemeente moet deze taak op grond van de wet opdragen aan dezelfde organisatie die voor de gemeente de JGZ uitvoert. In ons geval is dat de GGD. Deze taak maakt op dit moment nog geen onderdeel uit van de begroting 2022, maar de GGD zal hiervoor met een begrotingswijziging komen.

6.1 Perspectief jeugd en jongeren
In 2021 ontvangt de  gemeente middelen om samen met jongeren en lokale organisaties kleinschalige activiteiten te programmeren op het gebied van cultuur, sport en andere zinvolle tijdsbesteding. Over de jaren 2022-204 vindt echter een minimale correctie in het cluster jeugd plaats.

6.72 Aanpak problematiek jeugdzorg: POH jeugd GGZ
In 2021 ontvangt de gemeente eenmalig extra middelen voor problematiek in de jeugdzorg. Over de jaren 2022-204 vindt echter een minimale correctie in het cluster jeugd plaats.

6.82 Ketensysteem jeugd
De verdeelsleutel voor de kosten van het operationeel, tactisch en strategisch beheer van de ketensystemen (jeugd, justitie en veiligheid) is herijkt en leidt tot een  extra bijdrage van gemeenten vanaf 2021 voor drie jaar (2021-2022-2023).