Ambitie | We zijn een klimaatbestendige stad waar de overlast van hitte, droogte en water tot een minimum wordt beperkt | |
---|---|---|
Toelichting | Klimaatverandering heeft gevolgen. Ook in onze stad zijn deze merkbaar. We bereiden ons hierop voor en streven ernaar om in uiterlijk in 2050 als stad klimaatbestendig te zijn. Dit betekent dat we de consequenties van hevige regenval, droogte en hittestress het hoofd kunnen bieden. We richten ons hierbij op de mogelijkheden van groen en water en ontwikkelen instrumenten om onze stad klimaatbestendig, leefbaar en gezond te houden en ecologisch te beheren. | |
Doel | We onderzoeken, voorkomen en nemen maatregelen om de negatieve effecten van klimaatverandering op de stad op te vangen. | |
Toelichting | Om de negatieve effecten van klimaatverandering op te vangen hebben we samen met waterschap Rivierenland, de provincie Gelderland en de gemeenten in de regio Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen een Regionale Adaptatiestrategie (RAS) en een Regionaal Uitvoeringsprogramma (RUP) opgesteld. Dit biedt samen met de Omgevingsvisie de grondslag voor ons beleid voor de klimaatbestendige stad. We werken dit uit in een lokale aanpak van klimaatadaptatie, onder andere door prioriteitsgebieden aan te wijzen en een toolbox te ontwikkelen. Tegelijkertijd werken we samen met partners en inwoners aan campagnes om mensen bewust te maken van de gevolgen van klimaatverandering en nemen we concrete maatregelen om het infiltreren van water en het vergroenen van de omgeving te bevorderen. | |
Criteria | · De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid | |
Activiteiten | · We geven uitvoering aan het Regionaal Uitvoeringsprogramma (RUP) op basis van de Regionale Adaptatie Strategie (RAS). Dit doen we samen met de regio. | |
Doel | We verbeteren de water- en groenstructuur zodat die technisch functioneert, beleving en gebruik biedt aan bewoners en klimaatbestendig is. | |
Toelichting | We zetten in op het beter laten infiltreren van hemelwater en het vergroenen van de omgeving. Dit doen we in combinatie met het weghalen van verharding. Dit stemmen we zoveel mogelijk af op het natuurlijk systeem. Voldoende en bestendig groen in de stedelijke omgeving heeft talloze voordelen voor inwoners. Daarbij letten we ook op de nabijheid en bereikbaarheid van het groen. Voldoende bomen zorgen voor schaduw en dus voor koeling in de openbare ruimte. We zetten in op een actueel groenbeleid en beheer, natuurinclusief en klimaatbestendig bouwen en het verduurzamen van het watersysteem van oppervlaktewater, grondwater en riolering. | |
Criteria | · De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid | |
Activiteiten | · We geven uitvoering aan de Uitvoeringsagenda Bomen 2022-2026, onder andere door het planten van 625 extra bomen per jaar. | |
Doel | We verbeteren het ecologisch beheer van het groen, de bossen en de natuurgebieden. | |
Toelichting | Om het groen in de stad te behouden en te versterken maken we werk van voldoende grondverbetering. We zorgen voor meer klimaatbestendig en inheems groen en we selecteren op ecosysteemdiensten. Dit zijn diensten die het ecosysteem levert aan de mens, zoals drinkwater en een schone lucht. We bevorderen de biodiversiteit in de stad en gaan het groenbeheer en maaibeleid op plekken met potentie steeds meer ecologisch insteken. Daardoor lijdt het groen minder door droogte, vermindert de vatbaarheid voor ziekten en plagen en wordt de openbare ruimte aantrekkelijker. We zorgen voor betere verbindingen van het groen in de stad met natuurgebieden in de omgeving. Dit vergroot de migratiekansen voor dieren en de belevingswaarde voor mensen. | |
Criteria | · De activiteit sluit aan bij de nota Evaluatie ecologisch groenbeheer, de Nota maaibeheer, de Nota beplantingenbeheer en de Nota poelenbeheer. | |
Activiteiten | · We beschermen de natuur in onze stad zo goed mogelijk en betrekken daarbij de adviezen van onze natuurpartners en maken gebruik van de wettelijke regelingen. | |
Ambitie | We hebben een groene, gezonde en vitale omgeving om in te wonen, te werken en te recreëren. | |
Toelichting | We streven naar een vitale, veilige en gezonde stad, waarin het aantrekkelijk is om te wonen, werken en verblijven. Wetten en regels helpen om gezond en veilig te kunnen leven. Gezonde luchtkwaliteit, een gezond geluidsniveau en goede bodemkwaliteit zijn hierbij belangrijk. Daarnaast zijn we als gemeente eigenaar en beheerder van een intensief gebruikte openbare ruimte, zowel boven als onder de grond. Het onderhoud van kapitaalgoederen (groen, riolering, afwatering en speelvoorzieningen) is van groot belang voor het functioneren van de openbare ruimte, onder meer op het gebied van veiligheid, leefbaarheid, gezondheid, mobiliteit, aangezicht en recreatie. | |
Doel | We voeren de gemeentelijke watertaken (afvalwater, hemelwater en grondwater) duurzaam en doelmatig uit. | |
Toelichting | Het Gemeentelijk Rioleringsplan Nijmegen (GRP) 2017-2023 is het beleidskader voor onze watertaken op het gebied van afvalwater, hemelwater, oppervlaktewater en grondwater. Vanuit dit GRP werken we verder aan ons integraal beleid voor de uitvoering en duurzame ontwikkeling van onze gemeentelijke watertaken. De hoofddoelen van onze wettelijke gemeentelijke watertaken zijn het beschermen van de volksgezondheid, bijdragen aan een leefbare woonomgeving en het beschermen van het milieu. We evalueren het GRP en benutten de resultaten voor een doelmatig beheer en duurzame ontwikkeling van de infrastructuur voor onze watertaken. | |
Criteria |
| |
Activiteiten | · We leggen infrastructuur en voorzieningen aan die behoren tot de gemeentelijke watertaken op nieuwe en bestaande bebouwing | |
Doel | We hebben een groene omgeving die bijdraagt aan de gezondheid van onze inwoners en bezoekers en uitnodigt tot spelen, bewegen en ontmoeten. | |
Toelichting | We streven ernaar om van een aantal speelplekken in de wijk centrale, groene ontmoetingsplekken voor jong en oud te maken; groene sociale knooppunten waar gespeeld, gesport en gepraat kan worden. We verbinden dit aan onze doelstellingen op het gebied van groen en klimaatadaptatie. Ook op straatniveau kijken we hoe we de straten zo kunnen inrichten dat ontspannen en spelen dichtbij mogelijk zijn. We zorgen daarnaast voor een openbare ruimte die uitnodigt om in beweging te komen door het aanleggen van beweegroutes en aantrekkelijke wandelroutes. We doen dit in overleg met de bewoners. Tevens mogen bewoners in overleg met de gemeente zelf aan de slag gaan om een groen ontmoetingsplekje te realiseren en te onderhouden. | |
Criteria | · De activiteit sluit aan bij het beleidskader ‘Geef ze de (openbare)ruimte’ | |
Activiteiten | · We realiseren groene sociale knooppunten in de wijk waar jong en oud met en zonder beperking kunnen spelen, bewegen en ontmoeten. | |
Doel | We stimuleren natuur-inclusieve stadslandbouw door het ondersteunen van initiatieven. | |
Toelichting | Vanuit onze duurzaamheidsdoelstellingen zetten we ons in voor kortere voedselketens en de productie van voedsel in lokale en regionale stadslandbouw. We faciliteren initiatieven uit de stad o, nieuwe voedselconcepten en groene schoolpleinen. Hierbij nemen we ook de sociale aspecten mee, zoals de Voedselbank, inzet van mensen met achterstand op de arbeidsmarkt en het vergroten van welzijn en gezondheid. We houden tenslotte ook rekening met de kwaliteit van de bodem. | |
Criteria |
| |
Activiteiten | · We faciliteren groene schoolpleinen, moestuinen, volkstuinen en voedselinitiatieven in en rondom de stad. | |
Doel | We beheersen, voorkomen en verminderen omgevingslawaai, luchtverontreiniging en bodemverontreiniging conform vastgestelde norm. | |
Toelichting | Omgevingslawaai is niet alleen hinderlijk, maar kan ook leiden stress en ziekte. We willen de hinder die wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld verkeer, industrieterreinen en evenementen waar mogelijk beperken. Dat kan het beste door het omgevingslawaai aan te pakken bij de bron. Daarnaast zetten we in op het goed isoleren van woningen om overlast te voorkomen. In de Omgevingswet worden tenslotte de richtlijnen ter voorkoming van trillingshinder (bijvoorbeeld door spoorwegen) verankerd. Bij nieuwe plannen langs potentiële trillingsbronnen, moeten maatregelen worden getroffen om hinder en schade te voorkomen. Naast rust en stilte draagt ook schone lucht bij aan een aantrekkelijke en gezonde stad. Met de uitvoering van zo'n dertig maatregelen willen we zorgen voor minder uitstoot van roet, fijnstof en stikstof in de stad. We werken toe naar de advieswaarden voor luchtkwaliteit van de WHO in 2030. Dit bevordert de luchtkwaliteit en gezondheid van de inwoners en bezoekers van Nijmegen. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar het landelijk schoneluchtakkoord (SLA) en de stikstofproblematiek. Dit zijn twee landelijke thema's die ook effect hebben op de ontwikkeling van onze stad en regio.Ook de thema’s bodem en water zijn belangrijk bij de vitale stad. We richten ons op het saneren bij verontreiniging, het maken van preventiebeleid en het geven van ruimtelijk advies. Die adviezen zijn ook van belang bij de activiteiten die worden uitgevoerd om initiatieven op het gebied van stadslandbouw en speeltuinen te realiseren. Daarnaast werken we aan het verbeteren van de vitaliteit van de bodem. Die worden namelijk kwetsbaarder door de klimaatverandering. We realiseren ons dat de ondergrond veel raakvlakken heeft met andere programma's en dat er een balans moet worden gevonden tussen benutten en beschermen. De focus voor oppervlaktewater is tenslotte om te voldoen aan de gestelde normen binnen de Kader richtlijn Water. | |
Criteria | · De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid | |
Activiteiten | . We toetsen plannen aan wettelijke geluid- en illingnormen en aan gemeentelijk beleid. | |
Doel | We dragen mede zorg voor een goede rustplaats voor onze overleden bewoners. | |
Toelichting | We zijn eigenaar van drie begraafplaatsen. In 2000 is het beheer en de exploitatie van deze begraafplaatsen overgedragen aan de Stichting Begraafplaatsen Nijmegen (SBN). De eisen en verplichtingen die samenhangen met het beheer en/of de exploitatie zijn opgenomen in een exploitatieovereenkomst. De gebouwen die op deze begraafplaatsen aanwezig zijn mogen worden gebruikt voor de exploitatie, maar het onderhoud ervan is de verantwoordelijkheid van de gemeente Nijmegen. | |
Criteria | · Het onderhoud aan de gebouwen is opgenomen in het onderhoudsplan. | |
Activiteiten | · We zorgen voor een wettelijk verantwoorde en kwalitatief goede rustplaats voor overleden bewoners. | |
Doel | We beheersen, voorkomen en verminderen van schadelijke effecten door bedrijven en industrie conform vastgestelde norm. | |
Toelichting | Nijmegen kent een groot aantal bedrijven die vallen onder de Wet Milieubeheer. Veel van die bedrijven zijn gesitueerd op de verschillende grote industrieterreinen. Om de veiligheid van mens en milieu en de invloed op het milieu en het klimaat te waarborgen, wordt aan de ODRN opdracht gegeven om toe te zien op de wettelijke eisen door een goede vergunningverlening en een adequate aanpak voor milieutoezicht en handhaving. Daarnaast zetten we het in 2021 uitgerolde monitoringssysteem voor luchtkwaliteit rondom Nijmegen-West en Weurt voort. We blijven ook bedrijven pro-actief benaderen voor het verder besparen en duurzaam opwekken van de nodige energiebehoefte. Tenslotte blijven we adviseren bij gebiedsvisies en ruimtelijke ontwikkelingen van bedrijven en bedrijfsterreinen. | |
Criteria |
| |
Activiteiten | · We geven opdracht aan de ODRN om te handhaven op wet- en regelgeving rondom het milieu. | |
Ambitie | We zijn een circulaire stad waar we verantwoord omgaan met grondstoffen en deze zoveel mogelijk opnieuw gebruiken. | |
Toelichting | Wij willen een circulaire stad zijn waarin we energie, water en andere grondstoffen niet verloren laten gaan, maar zoveel mogelijk behouden en zo efficiënt mogelijk hergebruiken. Waar mogelijk sluiten we kringlopen en voorkomen we afval en verspilling door het maximaliseren van de waarde van grondstoffen en producten. Dit noemen we de ‘grondstoffentransitie’. Vanuit onze wettelijke zorgplicht kunnen wij voor de huishoudelijke afvalstromen hier direct op sturen. Ons afvalbeleidsplan is daarbij leidend. Voor de bedrijfsmatige afvalstromen is onze rol stimulerend, ondersteunend en faciliterend. Om onze ambities te realiseren zetten we in op nieuwe businesscases, verdienmodellen en andere vormen van ketensamenwerking. Onze visie en aanpak hebben we vastgelegd in het Ambitiedocument Rijk van Nijmegen Circulair, waarin we ons richten op de maakindustrie, de bouw, de zorg en de afvalsector. We willen hierbij zelf het goede voorbeeld geven en initiatiefnemers ondersteunen. | |
Doel | We zorgen voor inzameling van huishoudelijke afvalstromen. | |
Toelichting | Gemeentes hebben de wettelijke zorgplicht voor gescheiden inzameling en milieuhygiënische verwerking van huishoudelijke afvalstromen. Om hier invulling aan te geven is in Nijmegen een uitgebreide inzamelstructuur ontwikkeld. Hiermee ontzorgen we onze inwoners, behalen we een hoge mate van hergebruik en dragen we bij aan een schone stad. Dar NV voert deze activiteiten uit. In een jaarlijkse overeenkomst leggen we activiteiten vast waarbij we streven naar zo laag mogelijke maatschappelijke kosten. Gedurende het hele jaar werken we samen met Dar aan continue verbetering en optimalisatie van de inzamelstructuur. | |
Criteria | · De inzamelfrequenties en –voorzieningen voor de diverse huishoudelijke afvalstromen en de toegankelijkheid van de milieustraten worden uitgevoerd conform de afspraken zoals vastgelegd in de overeenkomst met Dar | |
Activiteiten | · We organiseren de gescheiden inzameling van restafval, GFT, plastic+, oud papier, luiers, grof restafval en vier herbruikbare grof afvalstromen (inclusief kringloopgoederen), glas, textiel en medicijnen en injectienaalden bij apothekers. | |
Doel | We zorgen voor afvalpreventie en verdergaande afvalscheiding bij huishoudens. | |
Toelichting | Dankzij het principe van “de vervuiler betaalt” behalen we in de huidige inzamelstructuur een hoge mate van hergebruik. Met de gescheiden inzameling van luiers verwachten we onze doelstelling van 75% afvalscheiding te halen. In het nieuw te ontwikkelen afvalbeleidsplan zetten we de lijnen uit om de landelijk geformuleerde doelstellingen van 2025 te realiseren. Naast het principe van “de vervuiler betaalt”, willen we dat bereiken door het serviceniveau voor het aanbieden en inzamelen van herbruikbare afvalstromen te vergroten en dat voor restafval te verlagen. In het bijzonder bij hoogbouwwoningen zetten we in op een verbetering van de afvalscheiding, omdat juist hier nog veel milieuwinst is te behalen. | |
Criteria | · De activiteit sluit aan bij het afvalbeleid ‘Creatief met afval’. | |
Activiteiten | · We ontwikkelen nieuw afvalbeleid met als basis "de vervuiler betaalt" en "omgekeerd inzamelen" als vergezicht. | |
Doel | We stimuleren een betere afvalscheiding bij bedrijven. | |
Toelichting | Bedrijven zijn vrij om hun eigen commerciële afvalinzamelaar te kiezen. De gescheiden inzameling van bedrijfsafvalstromen vindt vaak niet of slechts in beperkte mate plaats, vanwege kostenoverwegingen en/of ruimtegebrek. In samenwerking met stakeholders willen we de gescheiden inzameling van bedrijfsafval stimuleren. Specifiek voor de binnenstad onderzoeken we de mogelijkheid voor gezamenlijk gebruik van het netwerk aan ondergrondse restafvalcontainers. Wat betreft de herbruikbare bedrijfsmatige afvalstromen streven we naar collectieve en duurzame inzamelsystemen. Daardoor kan afvalscheiding bedrijfseconomisch aantrekkelijker worden voor ondernemers en kunnen we het aantal logistieke bewegingen in de binnenstad terugdringen. Ook willen we de aanwezigheid van bedrijfsafvalcontainers in de openbare ruimte gaan verbieden. Daarnaast gaan we het aanbieden van bedrijfsafval beter kanaliseren in venstertijden. Naast een betere afvalscheiding creëren we zo een aantrekkelijkere binnenstad. | |
Criteria | · De activiteit sluit aan bij het afvalbeleid ‘Creatief met afval’ | |
Activiteiten | · We onderzoeken de voorwaarden en condities om het netwerk van ondergrondse restafvalcontainers in de binnenstad open te stellen voor het aanbieden van bedrijfsmatig restafval. | |
Doel | We willen een circulaire economie in onze regio. | |
Toelichting | Een circulaire economie vraagt om nieuwe businesscases en andere vormen van ketensamenwerking. We hebben onze visie vastgelegd in het Ambitiedocument Rijk van Nijmegen Circulair. Daarin richten we ons op de maakindustrie, de bouw, de zorg en de afvalsector. We willen hierbij zelf het goede voorbeeld geven en initiatiefnemers ondersteunen. | |
Criteria | · De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid | |
Activiteiten | - · We jagen aan, communiceren over en verbinden circulaire initiatieven via het cluster Slimme Duurzaamheid van The Economic Board. Bijvoorbeeld via financiering, netwerkvorming en lobby. | |
Ambitie | We zijn een energie neutrale stad waar evenveel energie wordt opgewekt als verbruikt. | |
Toelichting | Nijmegen wil in 2045 energieneutraal zijn. En het liefst eerder. Dit betekent dat we dan binnen de grenzen van de regio evenveel duurzame energie opwekken als we gebruiken. Een fikse opgave, die we bereiken door nauw samen te werken met allerlei partners in de stad en in de regio. Ons uitgangspunt is dat we inzetten op zoveel mogelijk energie besparen en dat we het resterende deel zo veel mogelijk duurzaam opwekken. We ondersteunen effectieve duurzame initiatieven vanuit de samenleving en geven zelf het goede voorbeeld. | |
Doel | We realiseren samen met bewoners en organisaties een energietransitie en verduurzaming in de wijken. | |
Toelichting | We staan voor de opgave om in 2045 de warmtetransitie gereed te hebben. Om dat te realiseren moet de gebouwde omgeving in Nijmegen in 2045 aardgasvrij zijn. Dit betekent dat we aardgasvrije alternatieven moeten vinden voor de verwarming van huizen, warm water en koken zonder gas. De Waalsprong en het Waalfront worden al verwarmd met duurzame warmte vanuit de ARN. De warmtevisie biedt de kaders en ambities voor de warmtetransitie. Ook staat hierin beschreven in welke wijken we de komende vier jaar aan de slag gaan. In het projectplan “aardgasvrije wijken Nijmegen” beschrijven we hoe we in Nijmegen toewerken naar een aardgasvrije stad. Waar warmtenetten een rol gaan spelen in de stad en hoe dat toekomstgericht vormgegeven kan worden, hebben we vastgelegd in onze duurzame bronnen- en warmtenetstrategie. Tenslotte zijn er innovaties nodig om de doelstelling van een aardgasvrije stad te kunnen halen. We dragen daarom bij aan onderzoek en initiatieven op het gebied van geothermie, aquathermie en riothermie (warmtewinning uit water uit rivier, ondergrond of riool). Om succesvol woningen van het aardgas te halen, is betrokkenheid en draagvlak bij onze inwoners cruciaal. Op basis van het door de raad vastgestelde communicatie- en participatieplan hebben Hengstdal en Bottendaal zogeheten wijkwarmteplannen opgesteld. Voor de wijk Zwanenveld is ook een wijkwarmteplan in voorbereiding. Voor het Stationsgebied en het Centrum zal komend jaar het proces van een wijkwarmteplan worden opgestart. Naast een warmtetransitie betekent het ook dat de stad de vraag naar warmte flink moet verminderen en daarmee dus flinke energiebesparing moeten realiseren.De overheid heeft een voorbeeldfunctie op het gebied van energietransitie en verduurzaming. We kunnen het eigen vastgoed, ons wagenpark, onze inkoop en ons eigen energieverbruik verder verduurzamen. De duurzaamheidsuitdagingen zijn dusdanig groot en complex dat een brede maatschappelijke inspanning nodig is. Samenwerking met alle denkbare stakeholders en actoren is daarvoor onmisbaar. We ondersteunen daarom concrete initiatieven vanuit de samenleving, die de duurzame ontwikkeling versterken en versnellen | |
Criteria | · De activiteit sluit aan bij de Warmtevisie 2018 | |
Activiteiten | · We stimuleren de ontwikkeling van alternatieve duurzame warmtebronnen | |
Doel | We realiseren samen met ondernemers en organisaties een energietransitie en verduurzaming bij bedrijven. | |
Toelichting | Bedrijven zijn verantwoordelijk voor ruim de helft van het gasverbruik en voor 75% van het elektriciteitsverbruik in Nijmegen. Een belangrijke doelgroep in de energietransitie dus. We stimuleren verduurzaming, energiebesparing en duurzame energieopwek in samenwerking met bedrijvenverenigingen. De eigen onafhankelijke én pro-actieve benadering van ondernemers speelt hierbij een belangrijke rol. Daarnaast faciliteren we het programma Power2Nijmegen. Dit is een aansprekend bedrijvennetwerk dat allerlei professionele partijen verbindt en praktijkvoorbeelden een podium biedt. Voor bedrijven en organisaties met een idee voor een onderzoek of project gericht op energiebesparing en duurzame energieopwek is er de mogelijkheid gebruik te maken van het ’Aanjaagfonds Energietransitie’. Dit fonds is voor onderzoeken of projecten die Nijmegen helpen om in 2045 energieneutraal te zijn. De ODRN krijgt jaarlijks de opdracht voor extra toezicht op de uitvoering van de wettelijke verplichtingen die bedrijven hebben op het vlak van energiebesparing. Naast het inzetten op energiebesparing en duurzame opwek bij midden- en grootverbruikers is deze doelgroep binnen de gemeente ook belangrijk om stappen te kunnen zetten op het vlak van energietransitie, bijvoorbeeld door gebruik en uitwisseling van restwarmte. Zelf geven we het goede voorbeeld door onze CO2-footprint te verkleinen. | |
Criteria | · De activiteit sluit aan bij de energiebesparingsplicht bij bedrijven | |
Activiteiten | · We stimuleren bedrijven om energie te besparen en duurzame energie op te wekken met zon op dak. | |
Doel | We benutten kansen voor het opwekken en gebruiken van duurzame energie. | |
Toelichting | Een volledig duurzame energievoorziening is ondenkbaar zonder regionale samenwerking. Nederland is opgedeeld in 30 regio’s, die elk een Regionale Energie Strategie maken waarin zij aangeven welke bijdrage ze kunnen leveren aan deze doelstelling. Op regionale schaal werken we samen met gemeenten, provincie, waterschappen en vele lokale stakeholders aan dit voorstel voor de opwekking van grootschalige duurzame energie en een zogeheten ‘regionale structuur warmte’. Onze inzet is om zo veel mogelijk duurzame energie binnen de eigen grenzen op te wekken. We werken daarbij vanuit de principes van landschappelijke inpassing, maatschappelijke meerwaarde en dubbel ruimtegebruik. We streven bij alle projecten naar een volledig, zorgvuldig, en inclusief proces. We faciliteren grootschalige energieprojecten en stimuleren bewoners, bedrijven en organisaties om zoveel mogelijk energie op te wekken op daken. | |
Criteria | · De activiteit sluit aan bij de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid | |
Activiteiten | · We werken samen met de regio aan de realisatie, update en monitoring van de Regionale Energiestrategie. |